De impact van geopolitiek op de klimaattransitieplannen
We waren verheugd met de brede en directe bereidheid van alle sprekers om hun medewerking aan het derde jaarevenement van Chapter Zero Netherlands te verlenen.
Allen hebben kosteloos hun tijd beschikbaar gesteld om met de topcommissarissen in break-out sessies de impact van geopolitiek op de klimaattransitieplannen op hun bedrijven in de praktijk te bespreken.
Veel dank ook aan Computershare voor het event management, en aan van Lanschot Kempen voor het beschikbaar stellen van de locatie en het verzorgen van de catering en event management. Ook dank aan Parisa Aminolahi voor de fotografie.
Heleen de Coninck
IPCC
en de 4 punten die de kern vormen van de door haar gehouden keynote:
- De waarde van het IPCC: Het IPCC biedt een wetenschappelijk fundament voor klimaatbeleid en laat via rigoureuze processen zien wat de gevolgen van klimaatverandering zijn en wat nodig is om verdere schade te beperken.
- De urgentie van actie: Wat we al weten: zonder versnelling in transitiebeleid – op systeemniveau – overschrijden we 1,5°C, met desastreuze gevolgen voor ecosystemen, kwetsbare gebieden en toekomstige generaties.
De noodzaak van brede samenwerking: Klimaatactie vereist een combinatie van leiderschap, capaciteit, gedragsverandering, publieke steun, innovatie en passend beleid – op alle niveaus en in alle sectoren. - De rol van financiering en innovatie: Concrete voorbeelden zoals de eiwittransitie van Veon tonen dat verandering mogelijk is als investeerders, bedrijven en overheden durven handelen.
Hefboominterventies voor de energietransitie
Hierbij een nieuwsbericht met links naar een artikel over wat hefboominterventies zouden kunnen zijn in de energietransitie in Nederland:
Klimaatexamen
Heleen zit in de examencommissie van het klimaatexamen met als doel kennis te vergroten en aandacht voor het thema te genereren. Ze nodigt de aangesloten bedrijven van Chapter Zero Netherlands uit om met haar een klimaatexamen te organiseren. Zie www.klimaatexamen.nl voor verdere informatie of mail Heleen of Sylvia.
Sandra Phlippen
Welke waarden zijn voor de aandeelhouders die de commissarissen vertegenwoordigen relevant en met welke weging?
De taak van commissarissen zou moeten zijn om het bestuur te helpen hun besluiten en resultaten in lijn te brengen met deze waarden.
- Als dat is winstmaximalisatie dan is dat waarop gestuurd moet worden
- Als dat een bredere welvaartsafweging is. Bijvoorbeeld winstmaximalisatie binnen de grenzen van de doelen van Parijs ihkv CO2 reductie, dan horen daar andere verwachtingen mbt aandeelhouderswaarde bij.
- Als dat is winstmaximalisatie binnen de grenzen van de afgesproken beleidskaders in de jurisdicties waarin men opereert, dan gelden daar weer andere doelen bij.
Het volgende kader schetst de afruilen mbt winstmaximalisatie en CO2 reductie bij banken (als voorbeeld).
Lara Wolters
Politieke context en regelgeving
Lara Wolters uitte haar zorgen over het gebrek aan voortgang op belangrijke wetgevende dossiers, waaronder de CSDDD, waarvoor na vijf jaar inzet nog geen tastbare resultaten zijn geboekt. Ze schetste een politiek landschap waarin duurzaamheid sterk uiteenloopt per overtuiging: zo blijkt uit onderzoek dat hindoes duurzaamheid vaker omarmen, terwijl een aanzienlijk deel van de christelijke achterban klimaatbeleid afwijst. Binnen de EU-instellingen speelt de christen-democratische invloed een grote rol, wat bijdraagt aan een traag veranderende agenda waarin duurzaamheid niet altijd prioriteit krijgt.
Daarnaast werd het gebrek aan visie en leiderschap in Europese wetgevingsprocessen benadrukt. Dit uit zich onder andere in het terugtrekken van eerder voorgestelde wetgeving. Hoewel nieuwe initiatieven noodzakelijk zijn, kunnen zij ook spanningen oproepen bij belanghebbenden binnen het duurzaamheidsdomein. Ook werd gereflecteerd op de complexiteit van Europese regelgeving, waaronder de discussie rond eenvoud in labeling en de rol van Amerikaanse bedrijven bij consultatie over EU-wetgeving.
Noodzaak tot systeemverandering
De transitie naar een schone economie en het creëren van toekomstbestendige banen werd aangemerkt als een urgent, maar vertraagd dossier. Wat enkele jaren geleden vanzelfsprekend leek, vergt nu hernieuwde aandacht. De dominantie van behoudende stemmen in Brussel en een onderstroom van onvrede vormen een risicovolle combinatie. Er is behoefte aan heldere politieke keuzes en richting, ook als deze gepaard gaan met stevige en mogelijk polariserende standpunten.
Tim Bleeker
Op grond van nieuwe Europese regels hebben bedrijven een inspanningsverplichting om hun bedrijfsmodel en -strategie in lijn te brengen met de 1,5°C-doelstelling uit het Klimaatakkoord van Parijs. Hoever deze inspanning moet gaan, is niet in algemene zin te zeggen – dat hangt af van geografische, sectorale en bedrijfsspecifieke factoren.
Tijdens de workshop werden verschillende dilemma’s besproken en kwamen aanknopingspunten aan bod die inzicht geven in de ondergrens van deze verplichting. Als het bedrijfsmodel naar zijn aard onverenigbaar is met de klimaatdoelstellingen, kan van het bedrijf worden verwacht dat het zijn producten, diensten of portfolio aanpast. De inspanningsverplichting houdt ook in dat bedrijven investeren in de best beschikbare technieken voor verduurzaming. Voor de reductie van indirecte emissies (scope 3) moeten bedrijven bovendien hun invloed aanwenden om zakenrelaties ertoe te bewegen hun uitstoot te verminderen. Ook werd duidelijk dat de inspanningsverplichting een zelfstandige verplichting is, die niet vervalt wanneer concurrenten hun verplichting verzaken.
Al met al is weliswaar niet altijd precies te bepalen hoeveel inspanning voldoende is, maar op basis van deze open norm kan wél worden geïdentificeerd wanneer doelstellingen of activiteiten tekortschieten.
Dirk Schoenmaker
Dirk nam de gasten in zijn break-outsessies mee in de overgang van financiële naar integrale waarde, met een nadruk op lange termijn waardecreatie en de uitdaging van stranded assets. De deelnemers werden uitgedaagd om te reflecteren op de keuze tussen het druk zijn met huiswerk versus het ruimte maken in de agenda en uitzoomen; het ontwikkelen van een bredere strategie voor de toekomst. Dirk’s boodschap: door nu geen actie te ondernemen, zou men uiteindelijk te laat kunnen zijn om in te grijpen. De boodschap was helder: liever zelf de keuze maken om te bewegen dan te wachten totdat de beslissing voor je organisatie wordt genomen. Aangezien het moeilijk is te voorspellen wanneer het kantelpunt komt, is het belangrijk om tijdig in actie te komen.
De gedeelde Documenten en Output: Tijdens het evenement werd de grafiek, die eerder werd genoemd in de call, gedeeld ter ondersteuning van de besproken thema’s. Ook werd de Transition Pathway van LSE als leidraad gebruikt.
De AEX Futureproof Index Report vindt u hier. De paper Valuing companies in transition geschreven door Dirk vindt u hier.
Frans Blom
Reflectie op de uitdagingen van 1.5 Graad
Frans Blom nam ons mee door het laatste rapport van DenkWerken benadrukte de noodzaak van een versnelling. De benodigde technologieën zijn beschikbaar, maar de uitdaging ligt in het effectief en grootschalig inzetten ervan, met voldoende capaciteit.
Huidige middelen en concurrentie met andere ambities
- Er is behoefte aan een reflectie over de beschikbare middelen in Nederland: geld, mensen en ruimte.
- De concurrentie voor duurzaamheid met andere ambities, zoals woningbouw en defensie, wordt genoemd als een complicerende factor.
- Jaarlijkse zorgkosten stijgen naar 60 miljard euro, met een extra 25 miljard euro komende 25 jaar. Dit leidt tot een behoefte van 256.000 mensen in de bouwsector.
- Het verhogen van belastingen wordt niet als een oplossing gezien, en de rijksbegroting is nog steeds voor 10% hetzelfde als tien jaar geleden.
Schuld en arbeidsproductiviteit, en omscholing
Er is ruimte om financieel bij te sturen, gezien de lage staatsschuld; er zijn dus middelen beschikbaar. Tegelijkertijd ligt de focus op het verhogen van de arbeidsproductiviteit, waarvoor ook een herverdeling van middelen nodig is. Alleen al het stoppen met beleid dat averechts werkt, kan een positief effect hebben—mits we mensen actief omscholen naar banen die bijdragen aan een net zero-economie.
Lees het rapport hier.
